استانداردهای مهم ورق سیاه
انتخاب نوع مناسب ورق سیاه در هنگام خرید بسیار مهم است. ورق سیاه، که به آن ورق فولادی یا ورق گرم نیز گفته میشود، بر اساس استانداردها و مشخصات مختلف تولید میشود که این مشخصات فنی بر کاربرد ورق تأثیر زیادی دارد.
مهمترین استانداردها برای ورق سیاه ممکن است در هر کشور متفاوت باشد. در ادامه به رایج ترین استاندارهای ورق سیاه اشاره میکنیم تا شما بتوانید متناسب با نیازتان، بهترین انتخاب را داشته باشید.
استاندارد | کیفیت | کاربرد |
DIN 17100 | St 52-3, St 44-3, St 44-2, St 37-3, St 37-2, St 33, St52-3 cu3, St37-2 cu3 | کاربردهای عمومی و ساختمانی |
DIN 17155 | 17Mn4, 19Mn6 | مخازن تحت فشار |
DIN 17102/83 | STE 380 TM , QSTE 380 TM , STE 420 TM | شاسی خودرو |
JIS 3131-90 | SPHC , SPHC-B , SPHD , SPHE | کاربردهای کشش و فرم دهی |
JIS 3103 | SS 400, SS 330, SS 400 B | ساخت انوع پل |
JIS 3013-90 | 1006, 1008 | كاربرد سازه ای، كشش، نورد مجدد |
RINA | GR.A | كشتی سازی، سازه های دریایی |
ASTM | 1A285, A622, 3A621, 4A569, 5A516, A283, 7A515 | ساختمانی |
EN 10028-2 | P235 GH, P265 GH | مخازن تحت فشار |
INSO | عمومی و ساختمانی |
استاندارد DIN 17100
این نوع استاندارد که توسط کشور آلمان بنیان گذاری شده است، مخصوص فولادهایی است که آلیاژ پایینی دارند. ورقهای تولید شده در این نوع استاندارد معمولا در ساخت پلها مورد استفاده قرار میگیرند. به طورکلی این استاندارد مشخصات فنی مختلفی را در ارتباط با ویژگیهای مکانیکی و فیزیکی ورقها شرح میدهد. گریدهای کیفیتی این دسته معمولا شامل موارد زیر هستند.
- St 52-3
- St 44-3
- St 44-2
- St 37-3
- St 37-2
- St 33
- St 52-3 cu3
- St 37-2 cu3
DIN 17155
از ویژگی خاص این استاندارد می توان به تولید ورق با چگالی ۷.۸۵ اشاره کرد. ورقهای تولید شده با این استاندارد معمولا در ساخت دیگ بخار، مخازن و لولههای تحت فشار مورد استفاده قرار میگیرند. گریدهای این گروه شامل موارد زیر هستند:
- Mn417
- Mn619
DIN 17102/83
این نوع استاندارد، جزء قدیمیترین استانداردهای تولید ورق سیاه به شمار میرود که کاربرد آن در ساخت میلگردها، تسمه و فولادهای ساختمانی است. به علاوه برخی از گریدهای این گروه در ساخت شاسی خودرو نیز به کار میروند. رایجترین گریدهای این استاندارد عبارتند از:
- STE 380 TM
- QSTE 380 TM
- STE 420 TM
JIS 3131-90
اساس نام گذاری JIS بر پایه مخفف کردن عبارت “استانداردهای صنعتی ژاپن یا Japanese Industrial Standards” است. ورقهای تولید شده با این استاندارد ژاپنی بیشترین قابلیت را برای مصرف در صنایع فرم دهی دارند و مهمترین گریدهای آن شامل موارد زیر هستند.
- SPHC: مقاومت کششی استاندارد برای کاربردهای عمومی.
- SPHD: ویژگیهای بهبود یافته نسبت به SPHC، مناسب برای شکلدهی و جوشکاری بهتر.
- SPHE: خواص مکانیکی بالا و مناسب برای کاربردهای با نیاز به شکلدهی بیشتر.
- SPHC-B
JIS 3103
این استاندارد به عنوان ترکیبی از ISO-6301 و ISO-6302 شناخته میشود. ساخت پل و انواع سازه اصلیترین کاربردهای این استاندارد به شمار میروند، هر چند استفاده از آن در مصارف عمومی نیز رایج است. برای تعیین گریدهای آن میتوانیم از نمونههای زیر نام ببریم:
- SS 400
- SS 330
- SS 400 B
JIS 3013-90
این نمونه نیز یکی از استانداردهای ساخته شده توسط صنعت ژاپن است که صنایع فرم دهی جزو اصلیترین متقاضیان مصرف آن محسوب میشوند. گریدهای آن نیز عبارتند از:
- SPHC
- SPHD
- SPHE
- SPHC-B
SAE/AISI 1006/1008
اساس این استاندارد توسط سازمان و انجمن فولاد کشور آمریکا طراحی شده است. در این سیستم، فولادها با شمارههای زیر عنوان گذاری شدهاند.
فولاد کربنی | ۱ |
فولاد نیکلی | ۲ |
فولاد نیکلی-کرومی | ۳ |
فولاد مولیبدنی | ۴ |
فولاد کروم | ۵ |
فولاد کروم-وانادیوم | ۶ |
فولاد کروم-تنگستنی | ۷ |
فولاد منگنز-سیلیسیم | ۹ |
اصلیترین کاربرد این استاندارد، مربوط به سازههای ساختمانی است.
RINA
منشا این استاندارد مربوط به کشور ایتالیا بوده و رایج ترین گرید آن GR.A است. این نوع استاندارد بیشتر در صنایع کشتی رانی مورد مصرف قرار می گیرد.
ASTM
استانداردهای این گروه تماما زیر نظر وزارت آزمون و مواد آمریکا قرار دارد که بیشتر در صنایع ساختمانی کاربرد دارند. زیر مجموعههای این استاندارد عبارتند از:
- A285
- A622
- A621
- A569
- A516
- A283
- A515
BS 4360
این استاندارد نکات ضروری برای ساخت فولادهای ساختمانی و مصارف مهندسی را تعیین میکند و منشا آن کشور بریتانیاست. در گریدهای این گروه، اعداد بالاتر مستقیما نشان دهنده استحکام و دوام بالاتر هستند.
EN 10028-2
این استاندارد نیز توسط حوزه اروپا طراحی شده و ورقهای حاصله از آن در مخازن تحت فشار مورد استفاده قرار میگیرند. به طور کلی تمامی استانداردهایی که با عبارت EN شروع میشوند، توسط اروپا طراحی شدهاند. مشخصات ورقهای تخت فولادی در این نوع استاندارد تعیین میشود. البته مشخص کردن ویژگیهای فولادهای آلیاژی و غیرآلیاژی نیز توسط آن مشخص خواهد شد. گریدهای این گروه فقط شامل دو مورد زیر است:
- P235 GH
- P265 GH
- INSO
INSO
استاندارد INSO (Institute of Standards and Industrial Research of Iran) جزء استانداردهای ایرانی محسوب می شود که مشابه استانداردهای بینالمللی دیگر، برای مشخص کردن ویژگیها و کیفیت ورقهای فولادی نورد گرم به کار میرود. رایج ترین آن ها عبارتند از:
- 3694
- 3693
با توجه به این نکات، بهتر است قبل از خرید ورق سیاه، با تأمینکننده مشورت کرده و مشخصات دقیق مورد نیاز برای پروژه خود را مشخص کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید. برای مشاوره با کارشناسان مجموعه زرین فولاد شهریاری با شماره 91003131-031 تماس حاصل نمایید.
انواع ورق سیاه
پس از بررسی استانداردها، لازم است اطلاعاتی در مورد انواع ورق سیاه نیز داشته باشیم. ورق سیاه بر اساس نوع کارایی و سطح کیفی مواد اولیه به انواع مختلفی دسته بندی میشوند. این دسته بندی شامل مواردی مثل ورق سیاه رولی و ورق سیاه فابریک است. این دسته بندیها از نظر ابعاد و ضخامت با هم تفاوت دارند.
- ورق سیاه رولی: این نمونه که ورق کویل یا کلاف نیز نامیده میشود، با ضخامتی بین ۱.۵ تا ۱۵ میلی متر عرضه میشود. عرض این محصول یکی از اعداد ۱۰۰، ۱۲۵، ۱۵۰ و ۲۰۰ سانتی متر در نظر گرفته شده است. در مقابل، برای طول آن هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد.
- ورق سیاه فابریک: این نوع ورق معمولا ضخامتی بالاتر از ۱۵ میلی متر دارد. سایزهای این نوع ورق سیاه تنوع بیشتری دارند و در هر ابعادی قابل سفارش هستند.
دسته بندی بالا بر اساس ظاهر و ابعاد ورقها مشخص شده است. اما از نظر نوع ترکیبات و کاربرد نیز ورقهای سیاه به دو دسته صنعتی و معمولی تقسیم میشوند. ورق سیاه معمولی که با گرید ST37 شناخته میشود، با درصد کربن کمتر در مصارف ساده ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد. از سوی دیگر، ورق صنعتی با گرید St52 با درصد کربن بالا، سختی بیشتری داشته و در مصارف صنعتی به کار برده میشود.
ویژگیهای مهم ورق سیاه
از جمله نامهای دیگر این کالا میتوان به عناوین فولاد سیاه، ورق گرم و ورق آهن سیاه اشاره کرد. ویژگیهای مهم این نوع ورق عبارتند از:
- سطح آنها تقریبا صاف بوده و رنگ تیرهای دارند.
- جزو رولهای گرم محسوب میشوند.
- سطح کیفی آنها بر پایه شاخص St مورد ارزیابی قرار میگیرد.
- قابلیت ابعاد سفارشی دارند.
مقاله بررسی تفاوت ورق گالوانیزه و ورق سیاه را بخوانید.
مزایای استفاده از ورق سیاه
استفاده از صنایع فولادی در دنیای امروزه بسیار رونق گرفته است. محصولات فولادی تنوع زیادی دارند که ورق سیاه جزء پرکاربردترین آنهاست؛ اما علت اصلی این همه کارایی چیست؟
- قیمت پایین: از آنجایی که ورقهای سیاه طبق روش نورد گرم ساخته میشوند، فرآیند تولید آسانتری داشته و در نتیجه قیمت پایبنتری نیز دارند. به همین دلیل اکثرا به دلیل جنبههای اقتصادی آن، برای پایین آمدن هزینههای پروژه خود از ورق سیاه استفاده میکنند.
- در دسترس بودن: با توجه به شرایط ساده تولید این نوع ورق، همیشه حجم زیادی از آن در دسترس مصرف کنندگان قرار دارد و برای تامین ورق مورد نیاز با هیچ مشکلی روبرو نخواهند شد.
- مقاومت بالا: ورقهای سیاه مقاومت فوق العادهای در برابر فشار و خم شدن دارند؛ در نتیجه بهترین شرایط را برای ساخت سازههای ساختمانی فراهم میکنند.
- تنوع در تولید: در حال حاضر ورقهای سیاه از نظر ابعاد و ضخامت بیشترین تنوع را دارند. به همین دلیل متقاضیان با توجه به نوع مصرف خود میتوانند بهترین نمونه را انتخاب کنند.
- سازگاری با محیط زیست: خوشبختانه ورقهای سیاه قابلیت بازیافت دارند؛ به همین دلیل جزو مواد سازگار با محیط زیست محسوب میشوند و آسیبی به چرخه طبیعت وارد نمیکنند.
جمع بندی
طیف استفاده از ورقهای سیاه به شدت گسترده بوده و وابستگی صنایع مختلف به آن کاملا محسوس است. در این مطلب سعی کردیم جدول استانداردهای مختلف ورق سیاه را به تفسیر توضیح دهیم تا شما بتوانید بر حسب نوع نیاز خود، بهترین نمونه را انتخاب کنید. برای دریافت لیست قیمت ورق سیاه و نحوه توزیع آنها میتوانید با راههای ارتباطی مجموعه در تماس باشید.
4 پاسخ
کدوم ورق بیشتر در بازار خرید و فروش میشه؟
درود بر شما
رایج ترین استاندارد تولید ورق سیاه در ایران DIN 17100 آلمان است که دو گرید st 37 و st 52 پرکاربردترین آن است.
برای پروفیل زد کدوم استاندارد استفاده میشه؟
بهنام جان از به طور معمول از ورق سیاه st37 برای تولید پروفیل های ساختمانی استفاده می شود.