با تخصصی شدن تولیدات صنعتی و یافتن راهکارهای نوآورانه برای فرایندهای تولیدی، نقش بازیافت ضایعات فلزی هر روز پررنگ‌تر می‌شود؛ بسیاری از پرتی‌های فلزی به عنوان قراضه‌های ذوبی به صنعت باز می‌گردند، اما دسته‌ای از آن‌ها هم هستند که به علت جنس و ابعادِ مطلوب خود می‌توانند به عنوان ماده‌ای اولیه برای ساخت محصولات دیگر نقش آفرینی کنند.
یکی از این ضایعات فلزی قابل مصرف، پرتی‌های لبه ورق‌های فولادی هستند که با نام کنار ورق یا کناره ورق در بازار شناخته می‌شوند؛ رشته‌های تمیز و یک دستی که به دقت از لبه رول‌های فولادی جدا شده و به شکل یک کلاف، در هم پیچیده می‌شوند و به علت ویژگی‌های منحصر به فرد خود ارزش اقتصادی بالایی دارند. در صورتی که عرض و ضخامت ضایعات کناره ورق مطلوب باشد، می توان از آن در صنایع مختلفی استفاده کرد.
کناره ورق چیست؟
ضایعات لبه ورق، رشته های کم عرض و بلند فلزی هستند که در حین عملیات برش از رول اصلی جدا می شوند. این نوع ضایعات، می توانند از جنس‌های ورق سیاه، گالوانیزه یا روغنی باشند. عرض کناره ورق معمولا بین 5 تا 20 میلی‌متر و ضخامت آن در بازه 2 تا 6 میلی متر قرار دارد. خرید و فروش کناره ورق در بازار به صورت کیلوگرمی و بر حسب تناژ انجام می‌گیرد.
کنار ورق چگونه و در کجا تولید می‌شود؟
ضایعات کناره ورق، محصول جانبیِ فرایند نواربری ورق هستند. رول‌های بزرگ فولادی برای تبدیل شدن به محصولات مصرفی، ابتدا باید در ابعاد مورد نیاز برش‌دهی شوند؛ یکی از متدهای برش که در آن عرض رول به اندازه دلخواه در می‌آید، نواربری یا رشته بری ورق است. در این فرایند، تیغه‌های دستگاه اسلیتر هر رول فولادی را به چند رول با عرض‌های کوچکتر تبدیل می‌کنند.
گاهی هم لبه‌های ورق از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند و دچار کجی و انحراف شده‌اند، در نتیجه لازم است از رول اصلی جدا شوند؛ به علاوه، از آن‌جایی که در برش با اسلیتر، هر رول بر اساس اندازه‌های درخواستیِ مشتری به چند بخش کوچکتر تقسیم می‌شود، ممکن است چند میلی‌متر از آن به عنوان پرتی جداسازی شود. تولیداتِ برخی از کارخانه‌های ورق نیز، دارای تلورانس بالای عرضی هستند؛ به این معنی که عرض ورق در تمام قسمت‌های یک رول یکسان نیست و لازم است لبه ورق به عنوان حاشیه اطمینان جداسازی شود.
با این توضیحات، مشخص است که منبع تولید کنار ورق فلزی، کارگاه‌های برش مجهز به دستگاه اسلیتر هستند که در آن ها به صورت مستمر، نواربری رول‌های فولادی انجام می‌شود. مانند مجموعه ما که در آن انواع تکنولوژی‌های برش و خم کاری قوطی پروفیل و سایر خدمات مرتبط با ورق انجام می‌پذیرد.
کناره ورق چه ویژگی هایی دارد؟
پرتی لبه ورق، چند ویژگی منحصر به فرد دارد که حساب این محصول را از بسیاری از ضایعات فلزی جدا می‌کند. در ادامه به تشریح این موارد می‌پردازیم:
جنس
کنار ورق فلزی، از رول‌هایی با جنس فولادِ سیاه، گالوانیزه یا روغنی به دست می‌آید؛ یعنی جنس‌هایی از فلز که به صورت مستقیم برای تولید محصولات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به عنوان مثال وقتی جنس رول، گالوانیزه باشد قسمت‌های برش‌خورده از لبه آن نیز از همان خصوصیاتی که در هنگام خرید ورق گالوانیزه تاراز و سایرین مد نظر است، یعنی مقاوت بالا در برابر رطوبت و خاصیت ضد خوردگی برخوردارند و می‌توانند در تولید محصولاتی که این ویژگی‌ها در مورد آن ها اهمیت دارد به کار برده شوند.
توجه داشته باشید که خرید کناره ورق‌هایی از جنس گالوانیزه و روغنی برای تولید محصولات، نسبت به استفاده از فلز خام بسیار ارجحیت دارد؛ چرا که ورق فولادی پوشش‌دار دچار زنگ زدگی و خرابی نمی‌شود. به همین خاطر است که کناره ورق‌های فولادی به عنوان یک درجه بسیار باکیفیت از ضایعات طبقه‌بندی می‌شوند.
ابعاد و شکل ظاهری
عرض کناره ورق می تواند از چند میلی‌متر تا یکی دو سانتی‌متر متغیر باشد و طول آن به چندین متر می‌رسد. رشته‌های لبه ورق بعد از جدا شدن از رول اصلی تمایل دارند به حالت اولیه خود برگردند، به همین دلیل در هم پیچ می‌خورند و به شکل کلاف در می‌آیند. عرض کم و طول زیاد این رشته‌ها باعث می‌شود از نظر اندازه و شکل ظاهری برای تولید بسیاری از محصولات (مانند توری‌ها) مناسب باشند.
این ضایعات همچنین دارای استحکام بالا و شکل‌پذیری مناسب هستند که باعث می‌شود هم طول عمر مناسبی داشته باشند و هم از مزیت‌های وزن سبک برخوردار شوند.
اسامی رایج برای ضایعات لبه ورق
از آن‌جایی که این نوع ضایعات، محصول جانبیِ رول‌های فولادی هستند، اسامی غیر رسمی زیادی برای آن‌ها به وجود آمده است که عبارتند از:
- ضایعات اسلیتر
- کنار ورق فلزی
- کنار ورق
- کناره ورق
- ضایعات لبه ورق
کدام دسته از ضایعات کنار ورق قابل استفاده هستند؟
در کارگاه های برش‌کاری ورق های فولادی، معمولا جنس‌ها و ضخامت‌های متنوعی از ورق نواربری می شود. بر همین اساس، ضایعات این رول‌ها نیز در نهایت از جنس، ضخامت و عرض‌های متفاوتی برخوردار می‌شوند. به صورت عمومی می‌توان ادعا کرد که برای کاربردی بودن این نوع پرتی باید شرایط زیر برقرار باشد:
- جنس: از فولاد سیاه، گالوانیزه و روغنی
- عرض: 5 تا 20 میلی متر
- ضخامت: 2 تا 6 میلی متر
در صورتی که در هنگام خرید کنار ورق ضایعات، رشته مورد نظر خصوصیات بالا را داشته باشند می‌توان از آن برای تولید محصولات دیگر در صنایع مختلف استفاده کرد. اما اگر کلاف، از نظر عرض و ضخامت در بازه‌های فوق قرار نگیرد به احتمال بالا برای ذوب شدن مناسب است.
کاربرد کنار ورق در کجاست؟
در کشورهای مختلف جهان، بازیافت کردن پسماند و ضایعات، امری بسیار حیاتی قلمداد می‌شود که هم به حفظ منابع موجود کمک کرده و هم به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کاهش قیمت تمام شده محصولات منجر می‌شود. آهن و فولاد نیز به دلیل تقاضای زیاد تا جای ممکن بازیافت می‌شوند یا کاربری‌های تازه ای پیدا می‌کنند. در ادامه به بررسی کاربرد ورق کناره در صنایع مختلف می پردازیم.
آثار هنری و صنایع دستی
هنرمندان سال‌هاست که از زباله‌ها و ضایعات، در خلق آثار خود بهره می‌گیرند و با این کار علاوه بر بیان خلاقیت و تمرکز بر حفظ محیط زیست، هزینه‌های ناشی از مصرف انرژی و استخراج منابع طبیعی را کاهش می‌دهند. رشته‌های کنار ورق نیز به نوبه خود در آثار هنرمندان مختلف ورود پیدا کرده‌اند و علاوه بر لوازم دکوراتیو، در تولید صنایع دستی و جواهرات نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- ساخت زیورآلات: این رشته‌های فلزی می‌توانند به عنوان متریال پایه برای ساخت انواع زیورآلات مانند گردنبند، دستبند، گوشواره و انگشتر استفاده شوند.
- ساخت مجسمه‌های کوچک: هنرمندان می‌توانند از این رشته‌ها برای ساخت مجسمه‌های کوچک و ظریف استفاده کنند.
- ساخت لوازم تزئینی: این رشته‌ها می‌توانند برای ساخت لوازم تزئینی مانند آویزهای دیواری استفاده شوند.
صنایع بسته‌بندی
استفاده از رشته‌های کنار ورق در صنایع بسته‌بندی علاوه بر حفظ منابع انرژی به کاهش قیمت تمام شده محصولات کمک می‌کند.
- ساخت سیم‌های بسته‌بندی: این رشته‌ها می‌توانند برای بسته‌بندی محصولات کوچک و ظریف استفاده شوند.
- ساخت یراق آلات فلزی کوچک: در برخی موارد، از این رشته‌ها برای ساخت ابزارهای فلزی کوچک استفاده می‌شود.
صنایع الکترونیک
جنس‌های مناسب از کنار ورق می‌توانند در صنایع الکتریکی مورد استفاده قرار بگیرند و در ساخت قطعات کوچک الکترونیکی مانند فنرهای کوچک یا پایه‌های قطعات به کار برده شوند.
صنایع خودروسازی
رشته‌های کنار ورق می‌توانند در تولید برخی از قطعات داخلی خودرو به کار برده شوند؛ مانند:
- ساخت فیلترهای هوا: در برخی خودروها، از این رشته‌ها برای ساخت فیلترهای هوای کابین استفاده می‌شود.
- ساخت واشرهای فلزی: ضایعات لبه ورق برای ساخت واشرهای فلزی کوچک مناسب هستند.
سایر کاربردها
- ساخت توری‌های فلزی: ضایعات لبه ورق می‌توانند برای ساخت توری‌های فلزی با مش‌های کوچک استفاده شوند.
- ساخت برس‌های فلزی: این رشته‌ها می‌توانند برای ساخت برس‌های فلزی کوچک کاربردی باشند.
- ساخت قفس‌های پرورشی: ضایعات ورق کناره‌ای با ابعاد و جنس مناسب برای ساخت قفس‌های پرورشی ماهی، مرغ و سایر حیوانات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- ساخت فیلترهای صنعتی: با خم کردن و بافتن این رشته‌ها، می‌توان فیلترهای صنعتی برای تصفیه هوا یا مایعات ساخت.
- ساخت فنرهای ساده: برای کاربردهای ساده، می‌توان از این رشته‌ها برای ساخت فنرهای کوچک استفاده کرد.
- ساخت دستگیزه و آویز برای ابزارهای خاص: برای ابزارهایی که نیاز به دسته‌های فلزی سبک و مقاوم دارند، می‌توان از این رشته‌ها استفاده کرد.
مقصد کنار ورق ضایعات کجاست؟
پرتی‌های لبه ورق در شهرهای مختلف ایران جمع آوری می‌شوند و معمولا بین واسطه‌های مختلف دست به دست می‌شوند. جالب است بدانید که یکی از مقصدهای جهانی این نوع از ضایعات، کشورهای هند و پاکستان هستند که در آن ها تولید محصول از این نوع ضایعات بسیار رواج یافته است.
سخن پایانی
پرتی‌های لبه ورق های فولادی نوعی ضایعات فلزی تمیز و عاری از ناخالصی هستند که گزینه‌ای مطلوب برای کوره‌های قوس الکتریکی به شمار می‌روند؛ علاوه بر این، به علت خصوصیات ساختاری مطلوب خود به صورت مستقیم نیز می‌توانند به عنوان ماده اولیه‌ای برای تولید قطعات ریز فلزی در نظر گرفته شوند. منبع تولید این نوع از ضایعات، کارگاه‌های برش ورق‌های فولادی مانند خطوط اسلیتر در مجموعه زرین فولاد شهریاری هستند. شما می‌توانید با شماره گیری 91003131-031 برای خرید این محصول اقدام نمایید.
